Afgelopen week (28) zijn vier van de twaalf gezenderde grutto’s de Sahara overgestoken. ‘Lisboa’ en ‘Paris’ vlogen naar de rijstvelden in de delta van de Senegalrivier en ‘Madrid’ landde in die van Guinée-Bissau. Net als de naar die streek vernoemde steltloper ‘Bissau’.
De meeste grutto’s die het team van wetenschapper Theunis Piersma van een zender voorzag, verblijven op dit moment in Zuid-Spanje. Verwacht wordt dat nóg een aantal hiervan de reis over de Sahara maakt. Ook zijn er grutto’s die nog in Nederland verblijven. In de pas gemaaide weilanden en ondiepe plassen vindt men nog jonge vogels en enkele ouders die laat in het seizoen voor hun kroost moeten zorgen. Van de gezenderde vogels is ‘Bordeaux’ nog de enige in Nederland. Zij verblijft op de natte weilanden tussen de kassencomplexen bij Delft en Zoetermeer.
Zenders geen last voor grutto’s
Volgens projectleider Piersma is het zenderproject een doorslaand succes. “De grutto’s die begin februari 2013 in de Spaanse Extremadura werden uitgerust met rugzakzenders, gedragen zich volkomen normaal en lijken op geen enkele manier last te hebben van de zenders. Omdat we verwachten dat de zenders, die worden opgeladen door zonnepaneeltjes, blijven functioneren, zullen we de grutto’s die overleven ook de komende jaren kunnen volgen”, aldus de onderzoeker van de Rijksuniversiteit Groningen en het Global Flyway Network die actief is binnen Kening fan ‘e Greide.
Belangrijke gegevens
“Met de zenders verzamelen we belangrijke gegevens”, gaat Piersma verder. “Zo is de constatering dat de grutto’s veel tussenstops maken in Frankrijk, voor de Franse vogelbescherming cruciale informatie om het jachtmoratorium op grutto’s voort te zetten. Mooi meegenomen is dat het grote publiek de kans heeft om de trek mee te beleven. Als we de financiering rond krijgen, hopen we de komende winter opnieuw een aantal grutto’s te zenderen. Zo voorkomen we dat we deze effectieve ‘vliegende waakhonden’ langs de trekroute kwijtraken.”
Een gruttosoap
Wie de gezenderde grutto’s volgt, is getuige van een heuse gruttosoap. Zo vloog ‘Bissau’ na haar (mislukte) broedpoging bij Alkmaar, begin juni naar de Cota Doñana bij Sevilla. Daar sterkte zij aan om een maand later in rechte lijn over de Sahara naar haar huidige verblijfplaats te vliegen. Op slechts 100 km van haar eindbestemming maakte ze nog een tussenstop in Zuid-Senegal. Gemiddeld vloog ‘Bissau’ 70 km/u tijdens haar reis van zo’n 3000 km. Zoals gebruikelijk bij lange trektochten, vertrok de grutto in de vroege avond van Hollandse bodem. Vanuit Zuid-Spanje stak zij de eerste nacht een stuk zee en daarna het westelijke deel van het Atlasgebergte in Marokko over. De volgende dag trotseerde ze de hitte van de westelijke Sahara, gevolgd door een nacht en een dag over de droogten van Mauritanië. Na nog een nacht vliegen boven Senegal, arriveerde ze in de loop van de vierde dag (na drie etmalen onafgebroken vliegen) in de rijstvelden van Zuid-Senegal en Guinée-Bissau.
De ‘per ongeluk’ gezenderde IJslandse grutto ‘Rotterdam’ is nog in haar broedgebied in Noordoost IJsland. Haar lange verblijf in de weilanden aldaar duidt waarschijnlijk op een succesvol broedseizoen.
Lees ook het artikel in de LC (13/7) en in het Friesch Dagblad (12/7).
