Voor bioloog Theunis Piersma en zijn onderzoeksteam staat deze week in het teken van ‘alarmtellingen’. “We zoeken in ons onderzoeksgebied in Zuidwest Fryslân (ongeveer 10.000 ha grasland) naar alarmerende gruttoparen. Grutto’s slaan alarm als je dicht bij hun kuikens komt. Zo inventariseren we hoeveel gruttoparen nog jongen hebben die nog geen vier weken oud en dus niet vliegklaar zijn. En dat blijken er nogal wat. Meer dan de helft heeft nog één tot twee weken nodig. Maaien voor eind juni betekent daarom een slagveld, maar uitstel tot die tijd een heel mooi gruttojaar.”
De late leg van de grutto’s is te wijten aan het frisse en droge voorjaar. De kou hield vogels langer in Zuid-Europa. Maar eenmaal neergestreken in Nederland bleven de temperaturen laag. “Dat baarde me flinke zorgen”, aldus Piersma, “maar gelukkig overleefde het leeuwendeel de kou en ging alsnog aan de leg, maar gemiddeld wel ruim twee weken later dan normaal.”
‘Kwetsbaar jaar kan fantastisch worden’
Volgens de huisbioloog van Kening fan ‘e Greide is 2013 door de verlate leg een bijzonder kwetsbaar jaar, maar tegelijkertijd een fantastische kans. Op veel boerenland is namelijk pas laat gemaaid, waardoor ook daar veel nesten zijn uitgekomen. “In de weilanden waar al gemaaid is, vind je geen gruttokuikens meer. Die hebben het maaien niet overleefd of zijn naar ongemaaide percelen getrokken. In de beschermde bloemrijke graslanden van boeren en natuurbeheerders, waar afgesproken is niet voor 15 juni te maaien, hebben de overgebleven vogels zich geconcentreerd. Maar komt komende zaterdag, of in de twee weken erna, de maaimachine van stal, dan worden alsnog alle inspanningen om de nesten en vogels te beschermen teniet gedaan”, aldus Piersma.
‘Niet moeten willen maaien’
“Het is dus erop of eronder. Stellen boeren het maaien twee weken uit, dan geven we de gruttopopulatie een beste boost. Daar moeten we voor gaan. De Provincie kan daarvoor extra geld vrijmaken, maar los daarvan zou elke verantwoorde ondernemer nu niet eens moeten wíllen maaien.”