De Greidhoeke is een gebied met parels, waarin nog veel agrarische natuur- en cultuurhistorie te vinden is. Toch weten we dat ook hier belangrijke landschapselementen, zoals kruidenrijk grasland, onder druk staan of op meerdere plaatsen verdwenen zijn. Gelukkig zijn er initiatieven om deze rijkdom en alle soorten die daarbij gebaat zijn, te behouden voor de toekomst. Zo zet de Natuerkoöperaasje Baarderadeel zich bijvoorbeeld al jaren met hart en ziel in voor het agrarisch natuurbeheer in het gebied en daarmee voor het behoud van onze weidevogels.
Vorig jaar zijn wij met verschillende projecten geland in dit gebied en een samenwerking aangegaan met onder andere de Natuerkoöperaasje. Ook is de Greidhoeke uitgeroepen tot één van de proeftuinen voor natuurinclusieve landbouw, in het kader van de Regiodeal Natuurinclusieve Landbouw Noord-Nederland. Hierin werken provincies, agrariërs, inwoners, landbouw- en natuurorganisaties, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties samen.
In het weekend van 26 en 27 juli j.l. organiseerden wij, in samenwerking met de Natuerkoöperaasje en als bescheiden start van projecten binnen deze Regiodeal, een bijzonder evenement. Het allereerste KeningsHof Kamp.
En dat vond deels plaats in Jorwerd, bij zowel boer Tjalling Rodenhuis als boerin Anne Kingma. Het doel van dit kamp was het oogsten van kruidenrijke vegetatie met de zaden er nog in (zaadhooi), om vervolgens op andere plekken uit te strooien en daar tot bloei te laten komen. Het werk dat hiervoor werd verricht werd zowel op ambachtelijke als op moderne wijze gedaan.
Vanaf de tweede helft van de zeventiende eeuw kwamen er vanuit Duitsland lopend seizoensarbeiders naar Nederland, en ook naar de Greidhoeke. De zogenaamde Hannekemaaiers. Ze werkten op boerderijen om daar met de zeis het gras te maaien. Het was zwaar werk en het waren lange dagen.
Niet omdat we terug willen in de tijd, maar omdat er wel veel inspiratie valt te halen uit die tijd, zijn we het weekend begonnen met een zeiscursus in samenwerking met Landschapsbeheer Friesland. Zoals de Hannekemaaiers gingen we lopend naar het werk. De tocht was wel wat minder lang dan toen, we liepen van Leons naar Jorwerd via de Leonserpolder.
Daar leerden we de kneepjes van het vak en ontstond er al gauw veel respect voor de Duitse grasmaaiers die dit dag in dag uit op onze weides deden. Je bent niet direct een Hannekemaaier 2.0! Maar we ervaarden ook de schoonheid van werken in het land op een prachtige plek. We maaiden het gras naast de plasdras van Tjalling Rodenhuis.
De volgende dag begon met een introductiecursus over hoe we inheemse flora uit de Greidhoeke kunnen herkennen, gericht op soorten in kruidenrijke weides. Deze werd gegeven door Gertie Papenburg van FLORON. Vervolgens werden er nog verschillende velden gemaaid (deze keer niet met de hand!) en het zaadhooi op karren geladen om elders te verspreiden.
Vrijwilligers uit de buurt en van verder weg hielpen mee. Van jong tot oud. En het zaadhooi werd op verschillende wijzen vervoerd: met twee paarden en wagen, met een Ferguson trekker, en met een moderne trekker en laderwagen. Zaadhooi van nat hooiland van Natuurmonumenten bij boer Pier Swierstra uit Weidum werd verspreid bij de plasdras van Tjalling Rodenhuis te Jorwerd. En zaadhooi van oud grasland van Anne Kingma te Jorwerd werd verspreid op enkele percelen onder agrarisch natuurbeheer van Jehannes Fopma uit Britswerd (de percelen lagen in Wiuwert).
Het was een prachtig weekend! Het project zal zich in de komende jaren verder ontwikkelen. Waarin o.a. wordt onderzocht of we een Levend Archief kunnen opbouwen van zaden uit deze omgeving, waarmee we boeren zaden kunnen aanbieden om de kruidenrijkdom op hun weides een impuls te geven. Ook onderzoeken we welke typen botanisch beheer het beste werken; immers, beheer staat bovenaan bij het creëren van kruidenrijkdom. Wat daarin ook belangrijk is het onderzoek naar betere verdienmodellen voor natuurinclusieve landbouw. Dit staat bij de Regiodeal hoog op de agenda.
De reis naar kruidenrijkdom delen we graag met iedereen, zoals in dit weekend. Wordt vervolgd!
