Boeren, burgers, banken en melkverwerkers moeten meer samenwerken om het coulisselandschap in de Noardlike Fryske Wâlden in stand te houden. De maatschappij kan natuurinclusieve landbouw stimuleren door landschapselementen te adopteren, maar ook door producten te kopen van de natuurboeren. Dit kwam dinsdag 26 april naar voren tijdens een debatavond in Burgum georganiseerd door de vereniging Noardlike Fryske Wâlden (NFW) en Kening fan ‘e Greide.
In een volle zaal met ruim 125 boeren, betrokken inwoners, politici en andere geïnteresseerden, werd na goed gevoerde discussies duidelijk dat er sprake is van een kloof tussen boeren en burgers. Om die te dichten en consumenten te verleiden dat ze ondanks beloften daadwerkelijk meer betalen voor eerlijke en groene producten, is een lastige klus. Natuurinclusief boeren wordt gemakkelijker als er steun komt van de overheid en consumenten.
NFW-voorzitter Attje Meekma benadrukte dat onderhoud van het coulisselandschap – “agrarisch natuurbeheer is hier uitgevonden” – een gezamenlijk belang is. “Het vraagt ook om een bewuste keuze van de mienskip.” Volgens Alex Datema, voorzitter van BoerenNatuur.nl, is productieverhoging in de landbouw een doodlopende weg. “We moeten beter produceren in plaats van meer.” Een stelling waar Hans van der Werf (Kening fan ‘e Greide) het helemaal mee eens was. “Een nog hogere melkproductie leidt tot verschraling van het landschap. Veel boeren willen die kant niet op en zeggen ook landschapsbeheerder te zijn. Er is een bloeiende toekomst voor natuurinclusieve landbouw, daar is behoefte aan vanuit de maatschappij.” Datema noemde het een grote uitdaging om op het grootste deel van de agrarische gronden agrarisch natuurbeheer toe te passen en het te integreren in de bedrijfsvoering. “Maar de overheid en maatschappij moeten dan wel bijspringen.”
Melkveehouders Pieter de Vries, Menno Bloemhoff en Gerke Jilt Veenstra uit de Noardlike Fryske Wâlden hechten aan de omgeving waarin ze boeren en doen deels uit idealisme aan weidevogelbeheer en het onderhoud van elzensingels. “We zullen het met z’n allen moeten doen”, riep De Vries collega-boeren op. Maar het lukt niet iedere boer om agrarisch natuurbeheer toe te passen binnen de bedrijfsvoering. “Er moet ook geld verdiend worden”, klonk het uit de zaal. Boeren moeten er meer aan doen natuurinclusieve landbouw zichtbaar te maken, werd er verder opgemerkt. Veenstra gaf aan dat het steeds lastiger is burgers te vinden die willen helpen bij het weidevogelbeheer. Aan de andere kant probeert hij de betrokkenheid te vergroten door scholen en studenten op zijn bedrijf uit te nodigen. Scholen werken graag mee aan educatie over natuurinclusieve landbouw, maar het is erg lastig om studenten er echt voor te interesseren, aldus een schoolbestuurder.
Verschillende sprekers kwamen tot de conclusie dat een klein clubje boeren niet het landschap met de bijzondere biodiversiteit en weidevogels in stand kan houden. Consumenten ervan overtuigen om meer te betalen voor ‘natuurproducten’, is een wens die meerdere malen klonk. “We moeten deze vraag creëren en producten ook daadwerkelijk aanbieden. Zo kunnen we de vicieuze cirkel doorbreken. Met biologische producten lukt dit al goed, dus er liggen mogelijkheden”, aldus Van der Werf.
