Waar jonge weidevogels het lastig hadden dit voorjaar, waren er wél veel jonge kinderen te vinden in het Friese weidelandschap. Maar liefst 1400 basisschoolkinderen gingen ‘Op Aventoer by de Boer’. Een record voor het educatieproject dat een samenwerking is met onder meer Kening fan ‘e Greide. 8 juli gaat de laatste klas het veld in. Daarmee komt de teller op 53 groepen die dit jaar een boerenbedrijf in hun omgeving bezochten. Om daar, onder leiding van de boer of een vogelaar, het landschap en de plattelandsvogels te leren kennen.
Voorafgaand aan een excursie volgen leerlingen een aantal lessen over weidevogels en het landschap. Nieuw dit jaar was het werkboek ‘Maitiid yn it lan’ (Stichting Mearslach). Het boekje is drietalig (Fries, Nederlands, Engels) en werd verstuurd naar alle basisscholen in Friesland. Ander vast klassikaal onderdeel is de film ‘Lit se net fleane’ met Syb van der Ploeg.
De excursies duren maximaal 2,5 uur en vinden plaats bij twintig boeren verspreid over Fryslân. “Leerlingen krijgen eerst een introductie en rondleiding op de boerderij. Daarna gaat de ene helft het veld in op zoek naar weidevogels, de andere helft doet opdrachten en proefjes rondom de boerderij. Halverwege wordt er gewisseld”, aldus projectleider Pyke Kroes.
Geen excursie is hetzelfde vertelt Kroes. “Elke boerderij heeft zijn ‘juweeltjes’. Zijn het niet de puppy’s van de hond, dan wel een ree met jongen of een grutto die alarmerend van het nest vliegt. Daarbij ervaart elke klas de boerenomgeving anders. Zo is een poepende koe voor een kind uit de stad vaak iets nieuws, terwijl dat voor plattelandskinderen de normaalste zaak van de wereld is. Elk bezoek heeft zo een andere insteek.” Kroes ziet in het algemeen een zorgelijke trend: “Je merkt dat steeds meer kinderen, ook uit dorpen, weinig buiten komen. Ze gaan na schooltijd computeren en weten überhaupt niet wat ze buiten moeten doen. Voor hen zijn de excursies echt een eyeopener. Ook kinderen die slecht stil kunnen zitten bloeien vaak op.”
In het zuidwesten van Fryslân is het project onderdeel van het natuur- en milieueducatie-aanbod (NME). Daar gingen dan ook de meeste klassen het veld in: 34. In het midden en noordoosten was de deelname een stuk minder groot. Kroes: “Midden-Fryslân kent nog geen gecentraliseerd NME-aanbod. Dan is het lastig om in de drukke meimaand – met Cito-toets, meivakantie en schoolkampen – voet aan de grond te krijgen bij scholen. In het noordoosten is het NME-aanbod juist heel groot. Scholen hebben daar veel te kiezen.” Voor het eerst deden ook scholen (3) op Ameland mee. Ook waren er scholen die alleen het klassikale programma inzetten.
‘Aventoer’ startte in 2014. Volgend jaar hoopt Kroes het educatieprogramma voor de vierde keer succesvol te organiseren. Een en ander is afhankelijk van subsidies. Aan de boeren zal het in elk geval niet liggen. “We hebben een behoorlijke lijst met boeren die hun bedrijf en land graag openstellen. Meer moeite kost het om evenveel scholen te vinden in de drukke voorjaarsmaanden.”
Op 8 juli gaan de laatste kinderen de wei in bij een boer in Bakkeveen. Of daar weidevogels te zien zijn, is de vraag. “Sowieso zal het verhaal in Bakkeveen anders zijn. Daar leven nog weinig weidevogels. Bovendien gaan de meeste trekvogels alweer zuidwaarts. Maar ook dit verhaal is het vertellen waard. Daarbij is er natuurlijk veel te vertellen over het landschap en andere plattelandsvogels.”
Op Aventoer by de boer is een samenwerking tussen Kening fan ‘e Greide, Pyke Kroes, deelnemende boeren, Provincie Fryslân, Friese Milieu Federatie, Landschapsbeheer Friesland, It Fryske Gea, Natuurmuseum Fryslân, IVN Fryslân, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Mar&Klif, Stichting Mearslach, NME centrum De Klyster, NME Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel en Bond voor Friese Vogelwachten.
