Agrarische Natuurvereniging (ANV) de Greidhoeke, Kening, Natuerkoöperaasje Baarderadiel en het burgerinitiatief Bijenflinterlint&EcologischBermBeheer gaan samen hoogstamfruitbomen planten en bermen inzaaien in de Greidhoeke. Door de verbinding van fruithoven met bloemrijke bermen, herstellen en vergroten zij biotopen voor vogels, insecten en andere dieren. De eerste actie loopt van februari tot en met april.
De koning van de weide, de grutto, die kent bijna iedereen. Maar wist je dat veel boerderijen vroeger een hof hadden met een eigen koning? De boomgaard was de plek waar de fruitbomen stonden, dit waren vaak hoogstambomen, zo kon het vee er onder grazen.
En in zo’n hof zingt ieder jaar van begin mei tot half juli een prachtig vogeltje: de spotvogel, in het Fries de “giele hôfsjonger”. Je zou deze vogel ook wel “de Koning van het Fruithof” kunnen noemen.
Er zijn nog wel zulke hoven, maar er zijn er ook veel verdwenen. Net als met de grutto, gaat het niet goed met de spotvogel. De vogel staat op de rode lijst. Men denkt dat het komt omdat de spotvogel steeds minder leefgebied heeft. De spotvogel houdt van open gebied dat rijk is aan bosjes en struiken. En waar we het weidegebied zoveel mogelijk open willen houden, zijn er in de dorpen, op erven en in tuinen van de Greidhoeke volop kansen voor het planten van streekeigen bomen. Zo werd bij ANV de Greidhoeke het idee geboren om hoven in de Greidhoeke weer nieuw leven in te blazen. Kening en Natuerkoöperaasje Baarderadiel sloten zich al gauw aan.
Ecologisch gekweekte hoogstamfruitbomen die bij de grondsoort en de streek passen zijn voor het creëren van biodiversiteit in een fruithof de beste keuze. Hier kunnen vogels in broeden en foerageren, door de hoogte van de stam ontstaan er microbiotopen waar verschillende mossen op kunnen groeien én er kan nog van alles onder groeien. Ze worden ouder dan laagstambomen en hebben een beter wortelstelsel, dus slaan ook veel meer CO2 op, wat weer goed is voor het klimaat.
Margaretha Posthumus, van het burgerinitiatief Bijenflinterlint&EcologischBermBeheer, is een actieve ambassadeur voor biodiversiteit. Zij is ook lid van het insectennetwerk Friesland. Onlangs kwam Arjen Strijkstra van Hogeschool van Hall Larenstein met een handreiking voor dit insectennetwerk. Met deze kennis ontwikkelde Margaretha een plan om boerenhoven waar de agrarische natuurverenigingen en Kening mee aan de slag wilden, te verbinden met bermen in het gebied. Door zo’n netwerk wordt in één keer een veel grotere biotoop gecreëerd voor insecten. En daar profiteren vogels zoals de spotvogel dan ook weer van.
De organisaties gaan alvast aan de slag met de eerste hoven en ook zullen er weer nieuwe bermen worden ingezaaid met inheemse, ecologisch gekweekte zaden. Zo zaait het Bijenflinterlint in samenwerking met Gemeente Leeuwarden langs de Bolswardervaart een hoofdverbinding van 6 km in die verschillende boerenhoven met elkaar verbindt. Het plan is om dit de komende jaren, tevens in het kader van de Regiodeal Natuurinclusieve landbouw, uit te breiden naar de hele Greidhoeke. De organisaties willen dat dit initiatief bij steeds meer organisaties en andere (bestaande of nieuwe) initiatieven aansluit om zo samen een steeds groter biodivers netwerk te maken.
Kening zal voor dit eerste project (video-)handleidingen maken voor het aanplanten van zulke hoven en het aansluiten op bermen, ter inspiratie voor iedereen die aan de slag wil.
Deze eerste actie wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting DOEN, Provinsje Fryslân en Insectennetwerk Friesland en kwam mede tot stand door advies van Living Lab Natuurinclusieve Landbouw en de Groene Stap.
